Les 2: ‘Alleen maar’ luisteren

Is het zo dat pubers niet willen luisteren? Of zouden ze ons begrijpen, maar kiezen ze er bewust voor om niet te luisteren?

Het lijkt soms misschien inderdaad of ze niet willen luisteren. Toch is het zo dat pubers wel willen luisteren, maar dat ze niet goed begrijpen wat er bedoeld wordt. Bijvoorbeeld om dat de toon of de juiste woorden niet worden gebruikt.
Als ouder denk je te reageren op wat ze zeggen en zij halen dat dan niet uit de tekst die je uitspreekt. Gevolg is frustratie en afhaken. Hun beleving is dan: Het is toch logisch dat volwassenen ons niet begrijpen, ze luisteren gewoon niet.

Hoe geweldig zou het zijn om elkaar echt te zien en te horen. Hoe fijn zou het zijn als je zonder allerlei gedachten, die er op dat moment totaal niet toe doen, kan luisteren naar je puber. Horen hoe wijs, vol ideeën of helder hij is.

Dat is toch wat een behoefte is van iedereen? Echt gehoord, gezien en erkent worden? Gezien worden zoals je werkelijk bent, geaccepteerd worden. Dit geldt dus ook voor je puber.

Op een normale dag gebeurt er van alles, waardoor dingen vaak niet lopen zoals je graag zou willen. We zijn vaak band dat onze aandacht alleen niet genoeg is. We gaan sturen, te veel stimuleren, beïnvloeden, straffen of belonen. Maar in plaats van dichter bij elkaar te komen, raken we daardoor juist van elkaar verwijderd.

Wanneer je merkt dat je gaat interpreteren, gaat invullen of oordelen, neem dan de verantwoordelijkheid en switch naar open en belangstellend naar wat er in je puber omgaat. Dus wanneer je puber bijvoorbeeld boos thuiskomt van school met de opmerking dat docent Duits aan het zeuren was omdat ze haar huiswerk niet af had, kan je direct gaan oordelen en je mening geven. Je kan ook zeggen: ‘Goh, en toen?’

Door deze reactie te geven, eigenlijk deze vraag te stellen, veroordeel je niet. Je komt niet met een verklaring of oplossing. Je zeurt niet direct dat ze gewoon het huiswerk had moeten maken. Nee, je luistert onbevangen en staat open voor alles wat komen gaat. Je puber zal verder gaan met praten en wat jij dan kan doen is ‘hmm’ (hummen) of belangstellende vragen stellen als: ‘Hoe reageerde jij daarop?’

Ook zou je een keer terug kunnen geven wat je hebt gehoord, als in ‘Dus je geeft aan, dat…?’

Daarmee maak je de ander bewust van wat het heeft gezegd en je laat merken dat je echt geluisterd hebt. Als je ze luistert en dingen teruggeeft, zal je puber ervaren dat het zijn verhaal mag doen en dat het kan leren van situaties. De kans is groot dat je puber daarna nog vaker zijn verhaal gaat vertellen.

Wanneer jij je oordeel achterwege laat en de ervaring laat bij je puber, geef je de ander de ruimte. Ruimte om zijn eigen oordelen te onderzoeken. Jij bent erbij en kijkt ernaar. That’s it. Nou, bijna dan. Je hebt een betrokken houding en straalt rust uit en geeft met jouw aanwezigheid een veilig gevoel voor de ander om zich uit te spreken.

Om anders te gaan communiceren mag je eerst erkenning geven aan hoe zwaar het leven voor pubers kan zijn en dat dit voor jou als ouder best pittig kan zijn. Dat je je weleens zorgen maakt. Dat je weleens gefrustreerd raakt.
Ik weet zeker dat ook jij weleens in situaties bent beland waarvan achteraf wilde dat ze anders waren gelopen.

Van jou worden, net als bij pubers, soms dingen verwacht die je niet kan waarmaken. Je eigen verwachtingen, maar ook die van een ander. En wanneer je niet aan die verwachtingen kan voldoen, doet dat wat met je. En dat is oke.

Soms denk je dat het meest ideale is om een situatie waar je puber mee worstelt over te nemen. Die druk wegnemen, die emoties wegnemen. Maar eerlijk? Help je je puber daarmee?  Zou het jou helpen als een ander dat bij jou zou doen?

Wat dan wel goed kan is je puber begeleiden door de situatie heen. Leren zichzelf te begrijpen en lief voor zichzelf te zijn of worden.